„Nasze życie zaczyna i kończy się = wraz z oddechem”
Ależ te słowa we mnie uderzyły – swoją brutalną prawdą, jak i metaforycznym przesłaniem. A usłyszałam je w podczas wystąpienia Jagny Trawniczek na VIII seminarium z okazji Światowego Dnia Głosu.
Przypatrzmy się więc dzisiaj naszej wypowiedzi z 1️⃣ jednej i z 2️⃣ drugiej strony – pod kątem oddechu oraz głosu.
✅Zacznijmy od tego, że Światowy Dzień Głosu wypada 16 kwietnia. Ustanowiono go „aby zwiększyć świadomość na temat znaczenia głosu i problemów głosowych” oraz aby „promować wiedzę o właściwej higienie narządu głosu – kluczowe dla nauczycieli, aktorów, śpiewaków oraz wszystkich, którzy zawodowo używają tego narządu.” W tym roku hasło przewodnie World Voice Day 2025 brzmi „Empower Your Voice!” („Wzmocnij swój głos!„).
Wracając zaś do wspomnianego wystąpienia. Nosiło ono tytuł „Daj oddechowi dojść do głosu” i podoba mi się zaszyta w nim gra słów i znaczeń 😁
Dowiedziałam się z niego również, że prawidłowa postawa języka i do tego oddech torem nosowym + odpowiedni układ głowy = przekłada się na urodę oraz ładny wygląd twarzy 🤓 Jest to związane między innymi z ułożeniem żuchwy, otwartymi/półotwartymi/zamkniętymi ustami czy okolicami nosa i oczu.
I z drugiej strony – o tym jaki wpływ na oddech ma nasza sylwetka ciała. To czy powietrze może bez większych problemów wędrować przez nasze drogi oddechowe, czy na przykład chodzimy zgarbieni.
Przy tej okazji Jagna pokazywała i przytaczała obrazowe nazwy postaw:
Opisy w nawiasie są moje
- postawa kogucia (wspięcie i ciężar ciała oparty na palcach + klatka piersiowa wysunięta do góry i do przodu)
- postawa dyrektorska
- postawa rezygnacji (ramiona obwisłe wzdłuż ciała, głowa pochylona do przodu, lub „smętnie zwisająca”)
- postawa strachu (sylwetka skulona lub zgarbiona, oczy i głowa skierowane do dołu)
Niestety nie udało mi się znaleźć tych samych ilustracji, którymi posługiwała się prelegentka, dlatego załączam podobne i poglądowe grafiki znalezione w internecie
A tak to wygląda w przełożeniu na kręgosłup i jak możesz się domyślać – na układ i możliwości płuc oraz ułożenie głowy.
Gdy nasza postawa ciała nie wspiera oddechu, to jak powiedziała inna prelegentka – Barbara Sambor:
„Możemy wytrzyma 3 tygodnie bez jedzenia, 3 dni bez picia i (średnio) 3 minuty bez oddechu. W związku z tym jeśli podczas wystąpienia zapominasz o oddychaniu (oddychasz płytko, nieprawidłowo), to jak myślisz na czym skupi się Twój organizm – na próbie przeżycia czy na treściach, które właśnie mówisz do innych?”
Dlatego z 1️⃣ jednej strony ➡️ Oddech to paliwo, które zasila każdy przekaz❗
Dobry, prawidłowy oddech „zwalnia” nasz organizm z „walczenia na scenie o życie” dając w zamian możliwość do dłuższego, spokojnego mówienia bez uczucia duszności czy zmęczenia. Ponadto oddychając równomiernie i głęboko (byleby nie za bardzo bo nie chcemy doprowadzić do hiperwentylacji 😅) możemy znacząco złagodzić także emocjonalne napięcia i stres przed wystąpieniami.
Techniki oddechowe dla mówców
3 technik, które :
- Oddychanie palec-ręka: (nie pamiętam jak brzmi oficjalna nazwa 😅) wystawiasz przed siebie jedną dłoń, a palcem wskazującym drugiej zaczynasz ją obwodzić tuż poniżej nasady kciuka. Palec wskazujący prowadzisz powoli i gdy kierujesz go w górę, to nabierasz powietrza (wdech), zaś gdy prowadzisz palec w dół to robisz wydech. To ćwiczenie zarówno uspokaja oddech jak i jest związany z mindfullnes, czyli zwiększeniem uważności na tu i teraz
- Język do podniebienia: układasz lub inaczej „przylepiasz” język do podniebienia, tak aby jego koniec dotykał z tyłu górne zęby i zaczynasz oddychać. Twój oddech niejako „sam” będzie głębszy i spokojniejszy
- Świadome pauzy: ustalanie momentów na krótką przerwę oddechową pozwala na naturalne akcentowanie przekazu, jednocześnie dając czas na zebranie myśli.
A z 2️⃣ drugiej strony warto również zadbać o ➡️ Głos, czyli narzędzie przekazu emocji i treści❗
Rola głosu w komunikacji
Głos to nie tylko sposób, w jaki mówimy lecz także środek wyrazu – naszych emocji, intencji i osobowości. Dzięki niemu możemy kształtować przekaz i wpływać na jego odbiór poprzez odpowiednią modulację, rytm czy głośności wypowiedzi. Warto pamiętać, że:
- Intonacja i dynamika: zmiana tonów i tempa wypowiedzi pomaga utrzymać uwagę słuchaczy oraz podkreślić najważniejsze elementy prezentacji;
- Dykcja i artykulacja: staranność w wymawianiu słów pomaga unikać nieporozumień oraz budować wizerunek profesjonalisty. Warto przy tym nie przesadzać w drugą stronę czyli nie popadać w hiper artykulację (przesadnie dokładne i wyraźne wymawianie wszystkich głosek i dzięków);
- Ekspresja emocjonalna: gdy nasz głos wyraża emocje, to i przyjemniej się nas słucha oraz angażujemy bardziej uwagę odbiorców niż przy monotonnym monologu – przez co budujemy silniejszą więź z publicznością.
Praktyczne ćwiczenia dla głosu
3 grupy ćwiczeń, które pomagają w rozwijaniu i umacnianiu głosu:
- Czytanie na głos: regularne czytanie tekstów o różnorodnej tematyce pomaga w naturalnym rozwijaniu artykulacji oraz kontroli nad intonacją;
- Ćwiczenia emisji głosu: gry słowne tzn. łamańce językowe ćwiczone na głos – znacząco poprawiają dykcję i elastyczność strun głosowych;
- Nagrywanie wypowiedzi: możesz też nagrywać a następnie odsłuchiwać oraz analizować własne wystąpienia – pozwala to na wykrycie ewentualnych niedociągnięć oraz daje możliwość stałej poprawy. Możesz to też połączyć z podpowiedzią z pierwszej kropki czyli nagrać jak czytasz coś na głos.
Pomyśl chwilę nad tym w jaki sposób oddychasz właśnie w tym momencie.
Przeczytaj na głos fragment tego wpisu i wsłuchaj się w to jak brzmisz.
Może to będzie Twoja pierwsza świadoma chwila z własnym oddechem i głosem❓
Lecz mam nadzieję, że nie ostatnia, ponieważ – oddech i dźwięk to podstawa i nośnik Twojego przekazu/wystąpienia 😃
PS. Przy okazji serdecznie pozdrawiam jedną z głównych organizatorek seminarium, czyli Ewa Kozicka – do tej pory znałyśmy się tylko z linkedina, a dzięki wydarzeniu miałyśmy okazję uścisnąć sobie dłoń oraz zamienić kilka słów 😄
Wpis powstał w ramach serii pt. Z jednej i z drugiej strony
Zapraszam do kontaktu przez formularz lub e-mail kontakt@jubilerwystapien.pl
